Uyku Nedir?
Uyku Nedir?
Uyku; insan ömrünün en az 1/3’ünü oluşturan, vücudun dinlenmesini ve yeniden restorasyonunu sağlayan, öğrenme ve hafıza gibi kognitif fonksiyonların pekiştirildiği doğal bir süreçtir. Uyku vücudun sağlıklı kalmasına ve hastalıkların önlemesine yardımcı olur.
Uyku süresi yaş ile birlikte değişkenlik gösterir. Çocuklar ve gençler daha fazla uykuya ihtiyaç duyarken çoğu yetişkinin uyku süresi toplam 7-9 saattir.
Yetersiz uyku insanlarda unutkanlık, sinirlilik, dikkat dağınıklığı, konsantrasyon güçlüğü, düşünme bozukluğu gibi sorunlara neden olabilir. Ayrıca yetersiz uykunun obezite, diyabet, hipertansiyon, kalp hastalığı, inme (felç), psikiyatrik bozukluklar ve erken ölüm ile ilişkili olabileceği bildirilmektedir.
Uyku Bozuklukları Nelerdir?
Uykunun mikro ve makro yapısını bozarak yeterli ve dinlendirici olarak uyunmasını engelleyen durumlardır. Gündüz uyku hali başta olmak üzere birçok semptom görülebilir. Okul ve iş performansı ile sosyal ilişkilerin bozulmasına, sağlık ve güvenlik açısından istenmeyen sonuçların doğmasına neden olabilirler. Sonuç olarak yaşam kalitesi belirgin şekilde etkilenir.
Uyku bozuklukları; uykuda ortaya çıkan solunum bozukluklarına, motor hareketlere, uyku-uyanıklık döngüsündeki problemlere, uyumakta zorluk veya gün içindeki aşırı uyku hali durumuna göre sınıflandırılabilir. En sık görülen uyku bozuklukları:
- Uyku Apne Sendromu: Uykuda anormal solunum olaylarının olması
- İnsomni: Uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte güçlük
- Parasomni: Uykuda tekrarlayıcı motor hareketlerin ortaya çıkması
- Hipersomni: Gün içerisinde aşırı uyku halinin olması
- Huzursuz Bacaklar Sendromu (RLS): Uykuya dalmaya çalışırken bacaklarda rahatsız edici bir his ve bacakları hareket ettirme dürtüsünün ortaya çıkması
Uyku Bozukluklarının Tanısı Nasıl Konulur?
Anamnez ve nörolojik muayene uyku bozukluğunun tipi konusunda yardımcı olabilir.
Bazı durumlarda uyku günlüğü tutulması istenebilir ve uyku ile ilişkili sorunların değerlendirildiği ölçekler kullanılabilir.
Polisomnografi (PSG) denilen uyku testi gece boyunca kişinin uyku kaydının yapılması işlemidir. Birçok uyku bozukluğunun objektif olarak tanısını sağlar.